GEMEENTEBLADBodemfunctieklassenkaart Helmond 2017Toelichting definitie Rijkswaterstaat van wegconstructies i.h.k.v. Besluit Bodemkwaliteit

Natuur en milieu | Organisatie en beleid Bekendmakingen

Meer info over Bekendmakingen gemeente

1. INLEIDING1.1 Aanleiding en doelHet college van B&W van Helmond is op grond van het Besluit bodemkwaliteit verplicht een zogenaamde bodemfunctieklassenkaart vast te stellen voor het grondgebied van de gemeente. Bij de feitelijke kaart hoort de voor u liggende toelichting. Deze beschrijft hoe de meest actuele versie van de kaart is opgesteld en hoe deze moet worden gebruikt.De bodemfunctieklassenkaart wordt gebruikt bij:1) bepalen van de terugsaneerwaarde bij bodemsaneringenBij eenvoudige standaard bodemsaneringen volgens het Besluit uniforme saneringen moet de grond na sanering een kwaliteit hebben die voldoet aan de Maximale waarden uit de Regeling bodemkwaliteit voor de betreffende bodemfunctieklasse.2) bepalen van de kwaliteitseisen bij hergebruik van vrijgekomen grond en baggerDe kwaliteitseisen voor het toepassen van grond en bagger volgen uit het Besluit bodemkwaliteit. Er zijn twee toetsingskaders in het besluit beschreven:-Generiek kaderVoor grond en bagger afkomstig van buiten Helmond geldt het generieke kader. De bodemfunctieklassenkaart wordt dan gebruikt bij de zogenaamde dubbele toets. De milieuhygiënische kwaliteit van het toe te passen materiaal moet dan passen bij de bodemfunctieklasse én bij de kwaliteit van de ontvangende bodem.-Gebiedspecifiek kaderVoor grond en bagger uit Helmond zelf geldt het gebiedspecifieke toetsingskader. De bodemfunctieklassenkaart wordt daarbij gehanteerd als toepassingskaart. De milieuhygiënische kwaliteit van het toe te passen materiaal hoeft alleen te passen bij de bodemfunctieklasse. Dit is verder beschreven in de bodembeheernota van de gemeente Helmond.1.1.1 Actualisatie 2017De eerste bodemfunctieklassenkaart dateert uit 2012. De kaart moet regelmatig geactualiseerd worden. De geactualiseerde kaart met toelichting vervangt de voorgaande versie uit 2014.De belangrijkste aanpassingen die zijn doorgevoerd bij deze actualisatie zijn:-De wegen zijn beter ingetekend voor zover hun bodemfunctieklasse afwijkt van het gebied waarin ze liggen. Dit vereenvoudigt het melden van grondverzet en het toezicht daarop.-Op grond van de Provinciale milieuverordening gelden binnen het grondwaterbeschermingsgebied soms strengere kwaliteitseisen voor toe te passen grond en baggerspecie dan op grond van de bodemfunctieklasse zou kunnen worden verwacht. Dit is verduidelijkt in deze toelichting.-De gemeentelijke kaart van bedrijfsterreinen die bij de vorige versie is gebruikt, was onvoldoende gebaseerd op de formele bestemming, het huidige gebruik en de ecologische hoofdstructuur. Dit is gecorrigeerd.-Binnen de bebouwde kom heeft het openbaar groen dezelfde bodemfunctieklasse gekregen als de rest van de wijk (klasse Wonen). Dit vereenvoudigt het hergebruik van grond binnen de woonwijken.1.2 LeeswijzerIn hoofdstuk 2 is de totstandkoming van de kaart beschreven. In hoofdstuk 3 de overige aspecten zoals de link met de gemeentelijke bodembeheernota.2. TOTSTANDKOMING VAN DE KAART2.1 Wettelijk kaderOnder bodemfunctie wordt volgens artikel 1 van het Besluit bodemkwaliteit verstaan het gebruik van de landbodem. De bodemfuncties worden in klassen ingedeeld die vervolgens op grond van artikel 55 van het besluit door burgemeester en wethouders op een kaart moeten worden gezet.Welke bodemfunctieklassen op de kaart gezet moeten worden, is opgenomen in artikel 4.9.2 van de Regeling bodemkwaliteit. Welke bodemfuncties binnen de diverse klassen voorkomen staat in artikel 4.7.1 van de Regeling. De eisen waaraan de kaart moet voldoen staan in bijlage J van de Regeling.Het vaststellen van de bodemfunctieklassenkaart (incl. deze toelichting) behoort op grond van artikel 55 van het besluit bodemkwaliteit tot de bevoegdheid van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Helmond.In de artikelsgewijze toelichting op het Besluit bodemkwaliteit staat bij artikel 55 en 56 dat het vaststellen van de bodemfunctieklassenkaart wordt beschouwd als een besluit als bedoeld in de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Het vaststellingsbesluit moet worden beschouwd als een besluit van algemene strekking, inhoudende een algemeen verbindend voorschrift. Tegen zo’n besluit kan op grond van artikel 8:2 van de Awb geen beroep worden ingesteld.De kaart wordt bekend gemaakt in het Gemeenteblad en treedt daarna in werking.2.2 Samenstelling bodemfunctieklassenDe bodemfunctieklassenkaart (tekeningnummer 33404692, zie bijlage) geeft de ligging aan van:-gebieden met de bodemfunctieklasse Wonen;-gebieden met de bodemfunctieklasse Industrie;-gebieden met overige bodemfuncties (bodemfunctieklasse Overig);-(oevers van) oppervlaktewaterlichamen, die niet in een bodemfunctieklasse zijn ingedeeld (bodemfunctieklasse Uitgesloten).De bodemfunctieklassen 'Overig', 'Wonen' en 'Industrie' zijn gevormd door clustering van in totaal zeven verschillende bodemfuncties die in de Regeling bodemkwaliteit worden genoemd. Deze bodemfuncties zijn weergegeven in tabel 1.Tabel 1: Clustering bodemfuncties tot bodemfunctieklassenBodemfunctiesBodemfunctieklassen1. Moes- en volkstuinen2. Natuur3. LandbouwOverig4. Wonen met tuin5. Plaatsen waar kinderen spelen6. Groen met natuurwaardenWonen7. Ander groen, bebouwing, infrastructuur en industrieIndustrieEr is grondgebied in Helmond waar de toegekende functieklasse soms een andere betekenis heeft. Hierop wordt in paragraaf 2.5 nader ingegaan. Oppervlaktewater krijgt geen bodemfunctieklasse, dit wordt nader toegelicht in paragraaf 2.6.2.3 Toekennen bodemfunctieklasse2.3.1 UitgangspuntenMeerdere functieklassenMeestal is aan de hand van het lokale gebruik en het bestemmingsplan wel duidelijk in welke van de drie functieklassen de bodem van een bepaald grondgebied moet worden ingedeeld. Er zijn echter gebieden waarvoor meerdere functieklassen kunnen opgaan. Voorbeelden hiervan zijn industrieterreinen met (bedrijfs)woningen, woonwijken waarbinnen enkele bedrijven zijn gelegen en sport- of recreatieterreinen.Voor dit soort gebieden is de functieklasse als volgt toegekend:1.industrieterreinen met (bedrijfs)woningen: functieklasse Wonen2.binnen woonwijken gelegen bedrijfsterreinen: functieklasse Wonen3.begraafplaatsen, sport- of recreatieterreinen in de bebouwde kom: functieklasse Wonen(Spoor)wegen en -bermenHet is niet erg zinvol schone grond in een (spoor)weg of de berm daarvan toe te passen:-over een aantal jaren zal de berm weer vervuild raken door het verkeer;-de grond wordt er meestal niet intensief gebruikt door mensen.Aan de andere kant is het vaak ook niet erg zinvol om een weg in een woongebied een andere bodemfunctieklasse te geven dan de omgeving ervan. Daarom is zijn de (spoor)wegen en bermen afhankelijk van hun ligging ingedeeld in de klasse Wonen of Industrie. Dit is verder uitgewerkt in paragraaf 2.4.DetailniveauOm te voorkomen dat de bodemfunctiekaart het detailniveau heeft van een bestemmingsplankaart waardoor de kaart versnipperd en onoverzichtelijk wordt, zijn de drie bodemfunctieklassen zoveel mogelijk geclusterd op de kaart. Dit betekent dat binnen een woonwijk zowel de woning, de bijbehorende tuin en het openbaar gebied (straat of groenstrook) rondom de woning is ingedeeld in de functieklasse 'Wonen'. Analoog hier aan krijgen een woning, erf en bijbehorende opstallen in het buitengebied de bodemfunctieklasse 'Overig'.Afwijkend gebruikHet kan zijn dat het daadwerkelijke bodemgebruik op bepaald percelen afwijkt van de functieklasse die op de bodemfunctieklassenkaart is aangegeven. Als een gebruiker van de kaart meent hiervan ten onrechte hinder te ondervinden, dient hij of zij in overleg met de gemeente treden om af te stemmen welke functieklasse voor het betreffende perceel moet worden gehanteerd.2.3.2 Gebruikte kaartenDe bodemfuncties zijn toegekend aan de hand de onderstaande (digitale) kaarten:1.Gemeentegrens van Helmond;2.Bebouwde kom volgens APV 2007;3.Bestemmingsplannen (www.ruimtelijkeplannen.nl).4.Werklocaties IBIS (Integraal Bedrijventerrein InformatieSysteem);5.Ecologische hoofdstructuur (provincie Noord-Brabant, Verordening Ruimte 2014);6.Wegencategorisering (team Verkeer, gemeente Helmond)7.Spoorlijnen (via eigendommenkaart Kadaster)8.Grondwaterbeschermingsgebied: waterwinning en 25-jaarszone (Provinciale milieuverordening Noord-Brabant 2010)2.3.3 WerkwijzeDe samenstelling van de bodemfunctieklassenkaart gebeurd in de volgende opeenvolgende stappen:1.Alle grondgebied binnen de gemeentegrens van Helmond krijgt de klasse Overig.2.Alle grondgebied binnen de bebouwde kom krijgt de klasse Wonen.3.Alle enkelbestemmingen Natuur, Bos, Volkstuin en Agrarisch binnen de bebouwde kom krijgen de klasse Overig.4.Alle enkelbestemming water krijgt geen klasse (of te wel klasse = Uitgesloten).5.Alle IBIS-industrieterreinen krijgen de klasse Industrie, behalve indien gelegen binnen de 25-jaarszones van een grondwaterbeschermingsgebied.6.Alle ecologische hoofdstructuur (EHS) krijgt de klasse Overig.7.Alle (toekomstige) gebiedsontsluitings- en stroomwegen die niet liggen binnen de 25-jaarszones van een grondwaterbeschermingsgebied krijgen klasse Industrie.8.De spoorlijn (en aangrenzende gebieden van dezelfde eigenaar) krijgt de klasse Industrie.9.Alle enkelbestemming Wonen binnen een industrieterrein krijgt de klasse Wonen.10.Alle grondgebied binnen de zone waterwingebied van een grondwaterbeschermingsgebied krijgt de klasse Overig.Een aantal van deze stappen wordt hieronder nader toegelicht.2.4 (Spoor)wegen en -bermen2.4.1 IndelingIn aansluiting op hetgeen voor rijks-, provinciale en spoorwegen reeds geregeld is in het Besluit bodemkwaliteit, geldt in Helmond het volgende:-SpoorzoneDe spoorzone met bijbehorende bermen, tot maximaal 10 meter vanaf de rand van de verharding of het ballastbed, valt in de bodemfunctieklasse Industrie. Dit op verzoek van een consortium van Rijkswaterstaat, SBNS en Prorail (brief van 30 juni 2009 met kenmerk RWS/DVS-2009/1569, zie bijlage).-WegenWegen en hun bermen worden ingedeeld in de klasse van het gebied waarin ze liggen. Zo krijgen wegen binnen een woonwijk de functieklasse Wonen en op een industrieterrein (IBIS) de functieklasse Industrie.Hiervan uitgezonderd zijn de zogenaamde stroomwegen en (toekomstige) gebiedsontsluitingswegen. Deze relatief grote en drukke wegen vallen in de bodemfunctieklasse Industrie. Deze uitzondering geldt vanzelfsprekend niet voor de wegen in de 25-jaarszone van een grondwaterbeschermingsgebied (zie paragraaf 2.5).2.4.2 BegrenzingVoor de begrenzing van bermen in de spoorzone en bij wegen wordt aangesloten bij onderstaande figuren afkomstig uit een brief van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Dienst Verkeer en Scheepvaart (kenmerk RWS/DVS-2009/2932, 19 november 2009, zie bijlage). Daar waar in de brief en in onderstaande figuren over de wegberm wordt gesproken dient ook spoorwegberm gelezen te worden.Als spoorzone geldt het grondgebied vanaf de as van het spoor tot aan een fysieke afscheiding of eigendomsgrens. Er geldt een maximum van 10 meter vanaf de rand van de verharding of het ballastbed waarop het spoor rust. De eigendomsgrens is gebruikt voor het genereren van de kaart.Tot de wegberm wordt gerekend een strook van maximaal 10 meter aan beide zijden van de weg (bijv. de asfaltrand), tenzij die strook langs de weg eerder wordt onderbroken door een hek of sloot dan wel de grens van het aangrenzend perceel. In het laatste geval beslaat de wegberm de strook grond tussen de zijkant van de weg en het hek, sloot of perceelgrens. Bij een verdiepte ligging van de weg is de taludrand de begrenzing betreft de van de wegberm.Figuur 1: begrenzing berm bij verhoogde of verdiepte ligging weg of spoorFiguur 2: begrenzing berm bij weg of spoor op maaiveld2.5 GrondwaterbeschermingsgebiedRondom de drinkwaterwinning van Brabant Water aan de Bakelsedijk bevindt zich het grondwaterbeschermingsgebied 'Helmond'. De Provinciale milieuverordening Noord-Brabant 2010 (PMV) bevat bijzondere regels voor grondverzet en het toepassen van grond en bagger binnen een grondwaterbeschermingsgebied. In het geval van het grondwaterbeschermingsgebied 'Helmond' worden daarbij twee zones onderscheiden:-Waterwinning;-25-jaarszone.De PMV verbiedt het gebruik van grond met kwaliteitsklasse Industrie binnen het waterwingebied en de 25-jaarszone. Het gebruik van grond met de kwaliteitsklasse Wonen is soms wel toegestaan in de woonwijken binnen de 25-jaarszone, namelijk indien de grond uit het grondwaterbeschermingsgebied zelf afkomstig is. Het toepassen van industriegrond is nooit toegestaan binnen een grondwaterbeschermingsgebied.Het gebruik van de kaart binnen het grondwaterbeschermingsgebied vraagt daarom speciale aandacht:-Bij het hergebruik van grond of bagger binnen het grondwaterbeschermingsgebied moet altijd onderzocht worden of de bodemfunctieklassen op de kaart past bij de provinciale regels. Als dat niet het geval is, dan zijn de provinciale regels leidend.-Bij het bepalen van de ontgravingsgrenzen bij bodemsaneringen is de bodemfunctieklassenkaart wel zonder verdere restricties te gebruiken. Bij het aanvullen van de bodemsaneringsput geldt echter dat de provinciale toepassingsregels leidend zijn.Opmerking:In de buurgemeente Laarbeek ligt een grondwaterbeschermingsgebied waarin ook een zogenaamde boringsvrije zone voorkomt. Die zone strekt zich uit tot op het grondgebied van de gemeente Helmond. Deze zone is niet relevant voor de Helmondse bodemfunctieklassenkaart omdat de PMV voor boringvrije zones geen bijzondere regels bevat voor grondverzet in de eerste drie meter beneden het maaiveld.2.6 OppervlaktewaterOppervlaktewater heeft volgens het Besluit bodemkwaliteit geen bodemfunctie. De bodemfunctieklassenkaart heeft daarom ook geen betekenis bij het in een oppervlaktewaterlichaam toepassen van partijen grond of baggerspecie. Bovendien is voor dergelijke toepassingen niet de gemeente maar de waterbeheerder het bevoegde gezag.Het op de bodemfunctieklassenkaart intekenen van alle watergangen heeft daarom op zichzelf geen toegevoegde waarde. Op de analoge versie van de kaart zijn alleen de oppervlaktewateren met een significante omvang zichtbaar. De overige watergangen zijn opgegaan in de kleur van het omliggende gebied. Op de digitale versie van de kaart kan ingezoomd worden, en dan is het oppervlaktewater wel altijd zichtbaar.3. OVERIGE ASPECTEN3.1 Relatie met saneringsbeleidDe bodemfunctieklassenkaart speelt een rol bij het bepalen van de terugsaneerwaarden en de milieuhygiënische kwaliteit van de leeflaag en aanvulgrond in het geval van een uniforme sanering van met immobiele stoffen verontreinigde grond. In het Besluit uniforme saneringen is namelijk opgenomen dat in dat geval moet worden uitgegaan van de maximale waarden die horen bij de bodemfunctieklasse van de betreffende locatie.In de Circulaire bodemsanering1Circulaire bodemsanering per 1 juli 2013, Staatscourant, nr. 16675, 27 juni 2013 wordt aanbevolen dat het bevoegd gezag Wet bodembescherming (in Helmond het college van B&W) voor de te hanteren terugsaneerwaarden aansluit bij de Maximale Waarden die voor de verschillende bodemfunctieklassen op grond van het Besluit bodemkwaliteit zijn vastgesteld. Dat neemt niet weg dat het bevoegd gezag een eigen motiveringsplicht heeft bij het vaststellen van de saneringsdoelstelling, en dat een afwijkende locatiespecifieke doelstelling mogelijk blijft. 3.2 Omgang met tussentijdse functiewijzigingenHet is mogelijk dat het gebruik van een locatie na wijziging van de bestemming in het kader van de Wet ruimtelijke ordening (Wro) niet meer past bij de vastgestelde bodemfunctieklasse. Dit zou in theorie kunnen leiden tot een ongewenste afweging bij het toepassen van grond of baggerspecie volgens het generieke kader.Het bij iedere wijziging van een bestemmingsplan moeten aanpassen van de bodemfunctieklassenkaart vergt een onevenredige inspanning. Daarom gaat het college van B&W eenmaal per jaar na of het noodzakelijk is de bodemfunctieklassenkaart aan te passen. In de tussenliggende periode worden wijzigingen van de bestemming, indien nodig, betrokken bij het toetsen van de toepassingen van grond of baggerspecie.Zodra de bodemfunctieklassenkaart geheel geautomatiseerd gemaakt kan worden, kan worden overwogen de kaart vaker te actualiseren.4. COLOFONTitel:Bodemfunctieklassenkaart Helmond 2017Omvang:12 pagina's (excl. bijlagen)Auteur:ir. M.M. Nass, beleidsadviseur milieu, OO.EOCartografie:dr. A. A. M. van Hoof, GIS-specialist, IVA.AIDatum:17 augustus 2017Opdrachtgever:drs. S. Visser, teammanager OO.EODossier:Actualisatie lokale regelgeving duurzaam bodembeheer, 6009 / 26130 / 40459Aard:Besluit van algemene strekking; algemeen verbindend voorschriftVervangt:Bodemfunctieklassenkaart Helmond 2014Bekend gemaakt in:Gemeenteblad van Helmond

Unknown